1 stycznia 2025 r. weszły w życie długo oczekiwane przepisy[1], pozwalające na stosowanie tzw. „metody kasowej” przy rozliczaniu podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest to zmiana, która ma stanowić ułatwienie dla osób prowadzących działalność gospodarczą o niewielkich rozmiarach.
- Na czym polega metoda kasowa rozliczania PIT?
Metoda kasowa rozliczania PIT polega na tym, że przedsiębiorca rozlicza przychody dopiero w momencie faktycznego otrzymania zapłaty za swoje usługi lub towary. Oznacza to, że nie jest zobowiązany do płacenia podatku dochodowego od przychodów, których jeszcze nie otrzymał.
Ta zasada ma jednak swoje ograniczenia. Jeżeli kontrahent nie zapłaci należności przez 2 lata po dniu wystawieniu faktury, to dzień, w którym upłynął ten termin uważa się za moment powstania przychodu. Należy wtedy rozliczyć przychód, nawet jeżeli faktycznie nie otrzymało się zapłaty.
Podobnie, w przypadku likwidacji działalności gospodarczej, nawet jeżeli nie otrzymało się faktycznie zapłaty za niektóre faktury, należy je rozliczyć jako przychód powstały w dniu likwidacji działalności.
Co ważne, również koszty uzyskania przychodu rozliczanego metodą kasową są potrącane w roku podatkowym, w którym zostało rzeczywiście uregulowane zobowiązanie, nie wcześniej jednak niż w dacie poniesienia kosztu.
Warto również wskazać, że uregulowaniem należności (faktycznym otrzymaniem zapłaty) będzie także częściowa płatność oraz wpłata na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.
- Jakie warunki należy spełnić, aby móc zastosować metodę kasową rozliczania PIT?
Aby móc skorzystać z metody kasowej, przedsiębiorca musi spełnić następujące warunki:
- Przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku poprzedzającym rok podatkowy nie mogą przekroczyć 1 000 000 zł (milion złotych).
- Przedsiębiorca nie prowadzi ksiąg rachunkowych.
- Przedsiębiorca składa pisemne oświadczenie o wyborze metody kasowej naczelnika urzędu skarbowego do dnia 20 lutego roku podatkowego. Dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność w trakcie roku, oświadczenie składa się do 20. dnia miesiąca następującego po rozpoczęciu działalności.
- Do jakich przychodów może mieć zastosowanie metoda kasowa, a do jakich nie?
Metoda kasowa ma zastosowanie wyłącznie do przychodów wynikających z transakcji między przedsiębiorcami (w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców), które są udokumentowane fakturami wystawionymi w odpowiednich terminach.
Metoda kasowa nie ma zastosowania do przychodów:
- Z transakcji między przedsiębiorcą a podmiotem powiązanym, przy czym wymagana wielkość udziałów lub praw głosu w innym podmiocie wynosi 5%.
- Z transakcji z podmiotami mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raje podatkowe – np. Republika Seszeli)
- Z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ujętych w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (np. sprzedaż budynku czy samochodu).
- Z transakcji między przedsiębiorcą, a nie-przedsiębiorcą (np. konsumentem).
Do tych przychodów stosuje się metodę memoriałową (tak, jak dotychczas).
- Czy skorzystanie z metody kasowej wiąże się z dodatkowymi obowiązkami ewidencyjnymi, a jeżeli tak, to jakimi?
Tak, skorzystanie z metody kasowej wiąże się z dodatkowymi obowiązkami ewidencyjnymi. Przedsiębiorca musi prowadzić ewidencję faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową. Ewidencja ta powinna zawierać:
- Datę wystawienia faktury;
- Numer faktury;
- Kwotę należności wynikającą z faktury;
- Datę uregulowania należności.
- Jak skorzystać z metody kasowej rozliczania PIT?
Aby skorzystać z metody kasowej rozliczania PIT, przedsiębiorca powinien:
- Sprawdzić, czy spełnia wszystkie warunki (przychody poniżej 1 000 000 zł, brak ksiąg rachunkowych).
- Przygotować pisemne oświadczenie o wyborze metody kasowej.
- Złożyć to oświadczenie do naczelnika urzędu skarbowego do dnia 20 lutego roku podatkowego lub do 20. dnia miesiąca po rozpoczęciu działalności gospodarczej. Jeżeli działalność została rozpoczęta w grudniu, oświadczenie składa się do końca roku.
Należy pamiętać, że wybierając metodę kasową, trzeba ją stosować przez cały rok podatkowy. Nie można się z niej wycofać w trakcie trwania roku podatkowego. Dokonany wybór przenosi się również na następne lata. Aby zrezygnować z metody kasowej, należy do 20 lutego (następnego roku podatkowego, po tym, w którym stosujemy metodę kasową), zawiadomić naczelnika właściwego urzędu skarbowego o rezygnacji z jej stosowania.
Nowe przepisy mogą jednak budzić pewne problemy interpretacyjne, o czym warto pamiętać przed decyzją o zastosowaniu metody kasowej. Główną rolę w tym zakresie odegra przyszła praktyka ich stosowania przez organy podatkowe i sądy, które nie miały jeszcze okazji wypowiedzenia się w tym względzie. W przypadku pytań lub wątpliwości, zapraszamy do kontaktu.
[1] Art. 14c, art. 22 ust.4a i 4b, art. 24a ust.1da i 1db ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
